وبگاه،[۱] تارگاه،[۲] تارنما،[۳] سايت (به اشتباه) يا وب‌سايت (به انگليسي: Website) مجموعه‌اي از صفحات وب https://best-agahi.ir/ حاوي محتواي چند رسانه اي است كه داراي يك دامنه اينترنتي يا زيردامنه اينترنتي مشترك‌اند و توسط حداقل يك سرور وب انتشار داده مي‌شود. وبگاه‌ها روي شبكه پروتكل اينترنت مثل شبكهٔ اينترنت يا شبكه محلي قرار مي‌گيرد.
صفحهٔ وب سندي است كه معمولاً به صورت اچ‌تي‌ام‌ال نوشته مي‌شود و همواره با استفاده از پيمان اچ‌تي‌تي‌پي مي‌توان به آن دسترسي پيدا كرد. پيمان اچ‌تي‌تي‌پي اطلاعات را از كارساز وبگاه به مرورگر وب كاربر منتقل مي‌كند تا اين اطلاعات براي كاربر نمايش داده شوند.
وبگاه‌ها نقش‌هاي مختلفي دارند و به حالت‌هاي گوناگوني به كار مي‌روند. يك وبگاه ممكن است وبگاه شخصي، يا وبگاه تجاري يا وبگاه دولتي يا متعلق به يك سازمان غيرانتفاعي باشد. همهٔ وبگاه‌ها در كنار هم يك تار جهان‌گستر بزرگ از اطلاعات را درست مي‌كنند.
اجزاي سازنده وبگاه‌ها صفحه‌هاي وب هستند كه با يك زبان نشانه‌گذاري ابرمتن (اچ‌تي‌ام‌ال، اكس‌اچ‌تي‌ام‌ال) قالب‌دهي شده‌اند. دسترسي به صفحات وبگاه از طريق يك ريشهٔ مشترك يوآرال با نام صفحه اصلي امكان‌پذير است كه اين صفحهٔ اصلي از لحاظ فيزيكي روي همان كارساز قرار مي‌گيرد. آدرس‌هاي صفحات آن‌ها را به صورت هرمي سازمان‌دهي مي‌كنند اگرچه ابرپيوندهاي موجود ميان‌شان تعيين مي‌كنند كه چگونه كاربر اطلاعات را ببينند و چگونه ترافيك وب، بين بخش‌هاي مختلف وبگاه پخش شود.
براي دسترسي به اطلاعات برخي از تارنماها مي‌بايد حق اشتراك داشته باشيد. از ميان وبگاه‌هايي كه براي ورود به آن‌ها به اشتراك نياز داريد، مي‌توان به وبگاه‌هاي تجاري، بخش‌هايي از وبگاه‌هاي خبري، وبگاه‌هاي بازي، ميزگردهاي اينترنتي، خدمات رايانامه، و سايت‌هاي ارائه‌كنندهٔ داده‌هاي بلادرنگ بهابازار اشاره كرد. هم‌اكنون در سال ۲۰۱۶ كاربران نهايي مي‌توانند توسط ابزارهاي مختلفي شامل رايانه روميزي، لپ‌تاپ، تبلت، تلفن هوشمند و تلويزيون هوشمند به وبگاه‌هاي مختلف دسترسي داشته باشند.
محتويات
۱ تاريخچه
۲ مرور
۳ وبگاه ايستا
۴ وبگاه پويا
۵ مالتي‌مديا و محتواي تعاملي
۶ شيوهٔ نگارش و گويش
۷ انواع وبگاه‌ها
۸ جستارهاي وابسته
۹ پانويس
۱۰ منابع
۱۱ پيوند به بيرون
تاريخچه
مقالهٔ اصلي: تاريخچه وب
وب توسط تيم برنرزلي انگليسي در مؤسسه سرن ايجاد شد. در ۳۰ آوريل ۱۹۹۳ سرن اعلام كرد استفاده از وب براي همگان رايگان است. پيش از معرفي HTML و HTTP از ساير پروتكل‌ها مثل پروتكل انتقال فايل و گوفر براي دريافت فايل از سرور استفاده مي‌شد.
مرور
وبگاه مي‌تواند محصول تلاش يك فرد يا يك گروه باشد كه با هدف خاصي تهيه مي‌شود. هر وبگاه مي‌تواند ابرپيوندهايي به بقيهٔ وبگاه‌ها داشته‌باشد و بنابراين گاهي اوقات كاربر نمي‌تواند ميان سايت‌هاي مختلف تمايز آشكاري قايل شود.
وبگاه‌ها را به زبان اچ‌تي‌ام‌ال مي‌نويسند يا پس از آنكه در زبان ديگري نوشته مي‌شوند به زبان اچ‌تي‌ام‌ال تبديل‌شان مي‌كنند و دسترسي به آن‌ها از طريق يك نرم‌افزار با نام مرورگر وب يا مشتري HTTP امكان‌پذير است. دسترسي به وبگاه‌ها از طريق رايانه‌هاي موجود روي شبكهٔ اينترنت يا وسايل مرتبط با اينترنت شامل رايانه‌هاي روميزي، رايانه‌هاي كيفي، تبلت، لپ‌تاپ و تلفن‌هاي همراه امكان‌پذير است.
يك سامانهٔ رايانه‌اي كه با عنوان كارساز وب (سرور وب) و همچنين سرور HTTP شناخته مي‌شود ميزبان وبگاه است. اصطلاحات سرور وب و HTTP مي‌توانند براي اشاره به نرم‌افزاري كه روي اين سامانه‌هاي رايانه‌اي اجرا مي‌شوند نيز به كار رود و كارش اين است كه داده‌هاي مربوط به صفحات وب را بازيابي كند، و در مقابل درخواست كاربران وبگاه، اطلاعات را تحويل دهد. كارساز اچ‌تي‌تي‌پي آپاچي معروف‌ترين نرم‌افزار كارساز وب موجود است (بر اساس آمارهاي نت‌كرفت) و ديگر نرم‌افزار پركاربرد IIS از شركت ماكروسافت است.
وبگاه ايستا
مقالهٔ اصلي: صفحه وب ايستا
وبگاه ايستا، وبگاهي است كه اطلاعات آن به ندرت تغيير مي‌كنند و تغيير اندك اطلاعات در آن با نرم‌افزارهاي ويرايش شخصي صورت مي‌گيرد. نرم‌افزارهاي ويرايش‌گر مهم كه كاربرد شخصي فراواني دارند عبارت اند از:
ويرايشگرهاي متن مانند Notepad يا برنامه‌هاي ويرايش‌گر متني كه درشان مي‌توان پروندهٔ HTML را مستقيماً ويراست.
ويرايشگرهاي چاپ‌نما (WYSIWYG) مانند مايكروسافت فرانت‌پيج و Macromedia Dreamweaver كه در آن‌ها اطلاعات سايت را يك واسط GUI مي‌ويرايد و پروندهٔ HTML با نرم‌افزار ويرايش‌گر خودكار توليد مي‌شود.
ويرايشگرهاي الگومحور مانند Rapidweaver و iWeb كه به كاربران اجازه مي‌دهند به سرعت حتي بدون هيچ آشنايي با HTML و تنها با انتخاب الگوي مورد نظر خود از ميان الگوهاي موجود، سايت وب مورد نظرشان را ايجاد كرده و آن را روي سرور وب قرار دهند. افزودن رنگ و تصوير و متن به الگو با استفاده از يك نشر روميزي (DTP) صورت مي‌گيرد كه در اين صورت نيازي به آشنايي با كد HTML وجود ندارد.
وبگاه پويا
مقالهٔ اصلي: صفحه وب پويا
وبگاه پويا وبگاهي است كه دايماً با كاربران اطلاعات دادوستد مي‌كند و اطلاعاتش به سرعت تغيير مي‌كند. ارتباط با كاربر با متغيرهاي پايگاه داده مانند متغيرهاي نشست، متغيرهاي بخش سرور (داده‌هاي محيطي و…) يا كوكي‌هاي HTTP صورت مي‌پذيرد و گاهي هم اين ارتباط به مستقيماً رخ مي‌دهد (مثلاً از راه حركت نشانگر موش‌واره بر روي برخي قسمت‌هاي صفحه). هنگامي كه وبگاه درخواست كاربر براي اتصال به يك صفحه را دريافت مي‌كند، صفحه مورد نظر به خودكار توسط نرم‌افزار از انبار ذخيرهٔ موجود برداشته مي‌شود و فرد مي‌تواند به اطلاعات دست يابد. مثلاً وبگاه مي‌تواند وضعيت ارتباط فعلي بين كاربر و گفتگو را نشان دهد، وضعيت جديد را نمايش دهد يا اطلاعات شخصي كاربر را در اختيار وي بگذارد.
سامانه‌هاي نرم‌افزاري تنوع بسيار زيادي دارند و از ميان آن‌ها مي‌توان به صفحات كارساز فعال (ASP)، صفحات كارساز جاوا (JSP) و زبان برنامه‌نويسي ابرمتن‌پرداز (PHP) اشاره كرد كه در توليد وب‌سايت‌هاي پويا كاربرد بسياري دارند. ممكن است اطلاعات وبگاه از يك يا چند دادگان بازيابي شوند يا در بازيابي آن‌ها از فناوري‌هاي گسترش‌پذيرنويسي (XML) محور مانند چكيده وبگاه (RSS) استفاده كنيم. محتويات ايستا را مي‌توان پويا توليد كرد، كه اين فراوري اطلاعات مي‌تواند موقتي بوده يا بر اساس وقوع رخ‌داد خاصي صورت پذيرد. در اين صورت براي استفاده از موتار پوياي اختصاص يافته به هر كاربر يا هر اتصال كارايي سامانه كاهش نمي‌يابد.
اپلت‌ها مي‌توانند توانايي‌هاي مرورگرهاي وب را بيفزايند و از آن‌ها براي نمايش «محتويات فعال» استفاده كنند. از ميان اين نرم‌افزارها مي‌توان به Flash يا اپلت‌هاي نوشته شده به زبان جاوا اشاره كرد. اچ‌تي‌ام‌ال پويا(DHTML) در به‌روزآوري بي‌درنگ صفحات وب كاربرد زيادي دارند (در صورت استفاده از اين فن، براي اعمال تغييرات به اطلاعات موجود لازم نيست به بارگذاري بپردازيد)، كه در آن‌ها از الگوي شيءگراي سند(DOM) و جاوااسكريپت استفاده شده‌است، كه در مرورگرهاي نوين وب به صورت پيش‌ساخته ديده مي‌شوند.
مالتي‌مديا و محتواي تعاملي
در ابتدا وبگاه‌ها فقط متن داشتند سپس از تصاوير نيز استفاده شد. بعد از آن افزايه‌هايي به مرورگرها افزوده شد تا استفاده از ويدئو و شنيداري و ساير محتواي تعاملي را امكان‌پذير كند. مثال‌هايي از اين افزايه‌ها مايكروسافت سيلورلايت، ادوبي فلش و ادوبي شاك‌ويو است. اچ‌تي‌ام‌ال۵ اين مزيت را دارد كه بدون نياز به افزونه جديد مي‌تواند فايل‌هاي شنيداري و ويدئويي را پخش كند. همچنين بسياري از وبگاه‌هاي امروزي درون خود جاوااسكريپت مي‌سازند و به طراح وبگاه اين امكان را مي‌دهد كه با فرستادن كدها به مرورگر اينترنت، محتواي صفحه را تغيير دهد و در صورت نياز با سرور ارتباط برقرار كند. به اين قابليت دروني وبگاه مدل شيءگراي سند و اچ‌تي‌ام‌ال پويا گفته مي‌شود.
شيوهٔ نگارش و گويش
درصد وبگاه‌هاي اينترنتي از زبان‌هاي بكار رفته در محتوا
«وب» فارسي نيست و شكل مختصر عبارت «وب (تار) جهان‌گستر» است. البته فرهنگستان فارسي واژهٔ وب را به عنوان واژهٔ دخيل پذيرفته‌است و تارنما جايش را به وبگاه داده‌است. به هر حال ممكن است تا يك‌نواخت شدن شيوه نگارش اين كلمه مدت زمان زيادي طول بكشد. اين اختلاف ديدگاه در مورد مشتقات اين كلمه مانند «وب‌نوشت» / «وب‌نوشت» نيز وجود دارد. در مطبوعات و گفتاري مردم از «وب‌سايت» و «سايت» به عنوان شيوه نگارش مطلوب ياد شده‌است. همچنين در برخي جاها از تركيبات لفظ «پايگاه» مانند «پايگاه اينترنتي» استفاده مي‌كنند. برخي اوقات به آن تارنما هم گفته مي‌شود.
«وبگاه»[۱] واژه مصوب گروه واژه‌گزيني فرهنگستان زبان و ادب فارسي براي واژه «وب‌سايت» (Website) در زبان انگليسي هستند.